Łączą nas Karpaty – to hasło przewodnie Collegium Carpathicum

„Karpaty to unikalny w skali świata, multikulturowy region, na którego terenie łączy się ze sobą dziedzictwo Wschodu, Zachodu i Południa Europy. Na tle niepowtarzalnego piękna dzikiej przyrody koegzystują ze sobą, przenikają się i ewoluują kultury narodów żyjących w Czechach, w Polsce, na Słowacji, na Węgrzech, na Ukrainie oraz w Rumunii. Zamieszkałe przez niemal 15 milionów ludzi, trudno dostępne Karpaty stanowią kolebkę wspólnej tradycji opartej na wielowiekowej, niekiedy niezwykle trudnej i burzliwej historii. Na bazie tych współzależności powstają unikatowe formy współpracy międzynarodowej” – czytamy w broszurze wydanej przez Kancelarię Sejmu RP z okazji konferencji „Europa Karpat”, która odbyła się w Krasiczynie 16-17.02. 2019 r.

Jedną z form współpracy w tym regionie jest stosunkowo młody, bo rozpoczęty 1.09.2018 r., lecz dynamicznie rozwijający się projekt edukacyjny – Collegium Carpathicum. W tym prestiżowym gronie stowarzyszonych jest sześć wyższych uczelni z regionu Karpat: Przykarpacki Uniwersytet Narodowy im. Wasyla Stefanyka
w Iwanofrankowsku (Ukraina), Uniwersytet w Ostrawie (Czechy), Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Przemyślu (Polska), Uniwersytet Stefana Wielkiego w Suczawie (Rumunia), Uniwersytet w Preszowie (Słowacja) i Katolicki Uniwersytet Petera Pazmanya w Budapeszcie (Węgry) oraz w charakterze koordynatora projektu – Uniwersytet Warszawski. W perspektywie kolejnych lat planowane jest rozszerzenie współpracy; pojawią się następne uczelnie: Uniwersytet Rzeszowski, Uniwersytet Masaryka (Czechy), Debreczyński Uniwersytet (Węgry) i Użhorodzki Uniwersytet Narodowy ( Ukraina).

Collegium Carpathicum zasadniczo skupia się na wymianie akademickiej. Wykłady, które wygłaszają naukowcy ze stowarzyszonych w kolegium uczelni, mają charakter otwarty, wykraczają więc poza środowisko akademickie. Następstwem tego jest lepsze wzajemne poznanie i zrozumienie społeczności zamieszkujących region Karpat. Zaangażowanie w projekt prof. Jana Malickiego – dyrektora Studium Europy Wschodniej UW, a także przychylność marszałka Sejmu RP, Marka Kuchcińskiego sprawiły, że region karpacki zyskał nowe pole współpracy, a przemyska PANS  będzie tu miała swój znaczący wkład.

Podczas konferencji „Europa Karpat”, która odbyła się w Krasiczynie 16-17.02 2019 r., Collegium Carpathicum poświęcono jeden z  paneli:,,Ścieżkami mędrców – o przyszłości Europy Środkowej”, a jego moderatorem był wspomniany już prof. Jan Malicki. W panelu tym uczestniczyli: Sándor Őze z Katolickiego Uniwersytetu w Budapeszcie, Sławomir Solecki  – prorektor Państwowej Akademii Nauk Stosowanych w Przemyślu, Peter Káša  – koordynator Collegium Carpathicum z Uniwersytetu w Preszowie, Ihor Tsependa – rektor Podkarpackiego Narodowego Uniwersytetu w Iwanofrankowsku, Stefan Purici – prorektor Uniwersytetu w Suczawie oraz Renáta Tomášková – prorektor Uniwersytetu w Ostrawie.

16.02.2019 r. – tym razem w PANS, odbyło się spotkanie robocze rektorów i koordynatorów Collegium Carpathicum. Omówionych zostało tu kilka ważnych kwestii – w tym: dotyczące startu pierwszej fazy projektu, jego dalszego rozwoju oraz wsparcia. Przedmiotem dyskusji było ulepszenie systemu wymiany, plany dotyczące kolejnych wyjazdów z wykładami do uczelni partnerskich oraz ustalenie wytycznych na nowe półrocze. Dzięki takiej wymianie, w każdym semestrze PANS będzie gościć dwóch wykładowców z uczelni partnerskich; z kolei – w  PANS zostanie wybranych dwóch lektorów, którzy odwiedzą stowarzyszone uniwersytety zagraniczne. Poruszono także problem językowy wynikający z faktu międzynarodowości projektu – istnieje kwestia dopasowania języka wykładu do konkretnej grupy studentów, jego słuchaczy.

25-27.02.2019 r., w PANS  odbędzie się 8 wykładów na temat Karpat i tematyki z nimi powiązanej. Profesor Radu Florian Bruja, z Rumunii, przeprowadzi wykłady: Między współpracą a konfrontacją. Żydzi, Niemcy, Węgrzy, Polacy, Rumuni, Słowacy i Ukraińcy na Ziemi Karpackiej; Niezgodni sojusznicy: Neorealizm, mały sojusz państwa i zachowanie wrogów w czasie wojny (Rumunia, Słowacja, Węgry i III Rzesza). Z kolei profesor Kristóf Szuromi, z Węgier, wygłosi wykład złożony z trzech części, na temat: Mój drogi nieprzyjaciel: Aspekty wizerunku osmańskiego w XVI-XVIII wieku w Europie Środkowej.

Wykłady będą prowadzone w języku angielskim. Uczelnia również będzie gościć wykładowcę ze Słowacji z polskojęzycznym wykładem, który odbędzie się 28.02.2019 r., a jego tytuł brzmi: Tożsamość jednostki w globalnym supermarkecie kultury.

Podsumowując dotychczasową działalność Collegium Carpathicum stwierdzić można, że wykłady gościnne
i współpraca karpackich uczelni stały się faktem. W projekt zaangażowanych jest kilkunastu wykładowców i setki studentów, wykłady wyjazdowe są skutecznie realizowane. Co do najbliższych planów – wkrótce ruszyć ma wielojęzyczny portal, gdzie treść wykładów będzie udostępniana, aby stały się jeszcze bardziej powszechne. Kolejny krok w ambitnych planach Collegium Carpathicum to wspólne organizowanie konferencji i wydawanie publikacji.

Barbara Sykała, Anastazja Halajko

fot. Damian Kanikuła