Wpływ pandemii na zatrudnienie i rynek pracy z perspektywy pracownika oraz pracodawcy – debata ekspercka w PANS

Debata ekspercka na temat wpływu pandemii na zatrudnienie i rynek pracy to doskonałe podsumowanie dobiegających końca Dni Kariery Studentów i Absolwentów PANS. Ich zwieńczeniem będą IV Wirtualne Targi Edukacja – Praca – Kariera, które odbędą się już za chwilę, bo 18 listopada. Tymczasem „finałowy tydzień”, którego bohaterem jest szeroko rozumiana przedsiębiorczość, rozpoczął się merytoryczną dyskusją, podczas której głos zabrali:

Aneta Gronowicz – Zastępca Okręgowego Inspektora Pracy w Rzeszowie,
Mateusz Kutrzeba – Wicedyrektor ds. Rynku Pracy Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Rzeszowie,
Dr Marek Cierpiał-Wolan – Dyrektor Urzędu Statystycznego w Rzeszowie,
Dr Bartosz Sobotka – Animator Sektorowej Rady ds. Kompetencji Nowoczesne Usługi Biznesowe,
Iwona Kurcz-Krawiec – Dyrektor Powiatowego Urzędu Pracy w Przemyślu,
Łukasz Szaruga – Zastępca Dyrektora ds. Produkcji, Lis Poland Sp. z o.o.

Debatę moderował pomysłodawca i organizator spotkania – dr Sławomir Solecki, prorektor ds. rozwoju i współpracy. Spotkanie odbyło się w sali audiowizualnej Centrum Sztuk Projektowych PANS i było transmitowane online (zob. TUTAJ).

Różne perspektywy, odmienne punkty widzenia i doświadczenia panelistów zaowocowały ciekawymi wnioskami, ale też radami kierowanymi zarówno do władz uczelnianych, jak i obecnych podczas spotkania studentów, planujących swoją karierę zawodową. „Każdy z tych głosów jest głosem istotnym, „do wykorzystania”. (…) PANS nie tylko podąża za rynkiem pracy, ale też go kreuje. Najważniejsze jest to, by przyzwyczaić się do zmian, zmienić mentalność pracowników” – podsumowywał dr Paweł Trefler, prof. PANS – Rektor Państwowej Akademii Nauk Stosowanych w Przemyślu.

A jakie trendy zdominowały rynek pracy w czasie pandemii? Co się zmieniło? Co jest korzystne/niekorzystne? Co niebezpieczne? Jakich pracowników potrzebuje rynek pracy? Jaki związek ze zmianami w sektorze przedsiębiorców ma edukacja? Kto zyskał, a kto stracił na pandemii? Na te i wiele innych pytań udzielali odpowiedzi zaproszeni goście-eksperci, a do najważniejszych spostrzeżeń zaliczać można następujące głosy:

Aneta Gronowicz zwróciła uwagę na nowy model pracy, jaką jest praca zdalna i wynikająca z niej konieczność przeorganizowania zatrudnienia. Nie w każdej branży i nie na każdym stanowisku świadczenie pracy w sposób zdalny jest możliwe, stąd pewne „starcia” między pracownikami, ale dzięki pracy zdalnej wielu pracodawców mogło bez problemu realizować działania prowadzone przez firmę. Być może ten model utrwali się i będzie kontynuowany mimo zakończenia okresu pandemii.
Mateusz Kutrzeba przedstawił statystyki dotyczące m.in. formy finansowej przedsiębiorstw oraz zatrudnienia w czasie pandemii, podzielił się ciekawymi wnioskami płynącymi z analiz przywoływanych statystyk – te dotyczące wprowadzenia zdalnej formy pracy pokazują, że 32% ankietowanych aprobuje taki model pracy, co ciekawe tylko 20% osób z tej grupy deklaruje chęć wykonywania pracy w domu, 80% ankietowanych chętnie świadczyłoby pracę zdalnie poza miejscem zamieszkania, ale w miejscu zaadaptowanym na potrzeby wykonywania takiej pracy, odpowiednio wyposażonym itp. To ciekawy trend na obecnym rynku pracy.
Dr Marek Cierpiał-Wolan postawił szereg pytań, na które wspólnie z innymi panelistami starał się znaleźć odpowiedzi, a były to istotne zagadnienia, leżące u podłoża wymuszonych pandemią zmian: czym jest czas wolny? Czy go przybędzie, czy wraz z wprowadzeniem pracy zdalnej go ubywa? Czy zmiany na rynku pracy nie wpływają negatywnie na jakość życia? Odniósł się również do referowanych danych statystycznych „statystyka to informacja, którą moglibyśmy tu szeroko komentować, pracodawcy sprowadzają nas na ziemię” – a tu w sukurs przyszedł Łukasz Szaruga, którego perspektywa pracodawcy pozwoliła na sformułowanie wniosków o niepewności obecnego rynku pracy w branżach, które zajmują się produkcją. Zakłady produkcyjne nie są w stanie przewidzieć sprzedaży, a tym samym produkcji, w okresie dłuższym niż 1,5 miesiąca do przodu, dlatego niemożliwe jest zatrudnianie średnio- i niskowykwalifikowanych pracowników w tak niepewnym czasie i niestabilnej sytuacji finansowej przedsiębiorstwa. Zatrudnia się więc pracowników na umowę-zlecenia, tylko ci wysoko wykwalifikowani mogą liczyć na stałe zatrudnienie.
Iwona Kurcz-Krawiec zwróciła uwagę na potrzeby lokalnego rynku pracy, który jest otwarty dla rzemieślników, w tym ślusarzy, hydraulików. Nie ma ofert dla osób z wykształceniem humanistycznym. Jednocześnie podzieliła się informacją, że pandemia nie przyczyniła się do wzrostu bezrobocia w powiecie przemyskim, nie zmalała też drastycznie liczba pracodawców. Zachęcała ponadto do korzystania z dotacji do zatrudnień (dostępne są różne formy, w tym m.in. bon zatrudnieniowy, refundacja kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy i in.), których wartość może wynosić nawet ok. 24 tys. zł.
Dr Bartosz Sobotka przyglądał się zmianom w ujęciu globalnym. Wskazał następujące zmiany: olbrzymia koncentracja kapitału, fragmentaryzacja rynku pracy, uberyzacja sił roboczych. Zapowiedział, że rynek pracy czeka rewolucja, a ten przecież idzie w parze z edukacją. Cyfrowa transformacja rewolucjonizuje rynek pracy i edukacji.

Wnioski, ale też prognozy, które płynęły z prowadzonej dyskusji zweryfikuje życie. Z pewnością jednak czas pandemii wymusił pewne zmiany, które okazać się mogą nieodwracalne. Czy dobre?

Tekst: Ewelina Kasperska